Қазір әлеуметтік желінің саны көп. Ал оларда таралған ақпараттың санын есептеу және оқып-игеру тіпті мүмкін емес. Алайда жаңа медианың дамуымен жалған ақпарат тарату мәселесі де қосамжарланды. Енді Google, YouTube, Facebook секілді ең ірі компаниялар онлайн кеңістікті кейбір заңсыз, жалған ақпараттан тазартуды қолға ала бастады. «Жалған ақпарат» деген желеумен жасалған бұл әрекеттер сөз бостандығы мен еркіндігін шектеу болмай ма?
Шынында да, соңғы уақытта жаңа медианың ең басты қозғаушы күштеріне айналған технологиялық компаниялардың жалған ақпаратпен белсенді күресе бастағанын байқадық. Әсіресе, пандемия кезінде тараған алып-қашпа әңгіме мен конспирология жағдайдың қаншалықты ушығуы мүмкін екенін көрсеткендей. Бір жағынан коронавирус, карантин, вакцина тақырыптары баршаны алаңдатты. Екіншіден, бізге бұрын таныс емес жаңа құбылыс жайлы баршаның айтары болды. Осылайша, желілерде тараған түрлі мәліметтің дұрыс-бұрысын ажырату қиындап кетті. Кей жағдайда тіпті сөзіне халық құлақ асатын мамандардың өздері де ақылға сыймайтын, кәсібилігіне күмән келтіретін мәлімдемелер жасай бастады. Осылайша, жалған ақпаратпен дәл қазір, осы арада күресу қажеттілігі туды. Бұл, әрине, дұрыс-ақ.
Осы тұста Facebook, Google, YouTube секілді алпауыт компаниялардың мәселені өз қолдарына алғанын байқадық. Олар кейбір тақырыптағы ақпаратты бұғаттайтынын айтып, ескертіп жатты. Компания деп әдейі айтып отырғанымыз, бұл алып желілердің бизнес екенін, яғни біреудің қалтасын толтыратын кәсіп екенін естен шығармау керек. Жаңа медиадағы монополист, әрі аса құнды жеке деректерге ие фирмалардың ықпалы онсыз да аз болғандай, енді ақпараттың мазмұны мен мәнін де басқара бастағаны алаңдатады.
