Қаржы пирамидасы, бұл – азаматтардан заңсыз ақша тартып алудың ең белгілі әрі таралып кеткен әдісі. Таңғаларлық жайт, қаржы пирамидасына қосылу әдетте азаматтардың өз еркімен және құқықтық сүйемелдеусіз іске асады. Осылайша, ешкім салынған қаражаттың қайтарып берілуіне кепілдеме бермейді. Қаржы пирамидасын құру және оны басқаруға Қазақстан Республикасы ҚК 217-бабына сәйкес қылмыстық жауапкершілік қарастырылған, Бұл туралы qazdauiri.kz-не сілтеме жасаған 4tagan.kz ақпарттық агенттігі жазады.
Көптеген мемлекетте осындай құйтырқы алаяқтық іспен шұғылданатын компанияларға, қаржылық пирамиданы құратындарға заңмен тыйым бар. Бізде де Қылмыстық кодекске 2014 жылы түзету енгізілді. Заңға қайшы келгендер 7-ден 12 жылға дейін бас бостандығынан айырылады. Жарнама туралы қолданыстағы заңның 13-бабында «қаржылық (инвестициялық) пирамиданың қызметін жарнамалауға тыйым салынады» деп те жазылған. Бірақ, олардың басым көпшілігінің бас кеңсесі АҚШ, Батыс елдерінде орналасқандықтан, біздің елдің заңымен жазалау мүмкін емес. Қолдан келері – жұмысын тоқтату. Одан беріде пирамида тектес бірнеше түрі пайда болған. Біздің Қылмыстық кодекстің аталған бабымен олардың бәрін қамту қиын, сондықтан дәрменсізбіз. Мамандар Қазақстанның «қаржы пирамидаларына» шектеу қоятын заңды жетілдіру қажет дейді.
2022 жылдың 12 шілдесінде Президент Қасым-Жомарт Тоқаев пирамидалық жарнаманы қылмыстық жауапкершілікке тартатын заңға қол қойды. 2014 жылғы заң бойынша оған тек әкімшілік жауапкершілік жүктелген-ді. Шілдеден кейін жарнама пирамидалары үшін шабуылдаушылар 2 жылдан 4 жылға дейін бас бостандығынан айырылуы мүмкін, әрине, қылмыстың ауырлығына байланысты.
