Саяси манипуляцияға сенімді және тиімді түрде мемлекеттік органдар, қоғамдық ұйымдар, БАҚ және көппікірлілік қарсы тұра алатындығын айта кету қажет. Көптеген мемлекеттерде БАҚ-тың этикалық және құқықтық нормаларды сақтайтындығына қадағалау жүргізетін арнайы қоғамдық органдар бар. Мысалы, Францияда мұндай орган ретінде байланыстың аудивизуалдық түрі бойынша Жоғарғы кеңес жұмыс істеуде. Бұл орган тек мемлекеттік және жеке теле-радиостансаларды бақылап қоймайды, сонымен қатар эфирге шығу үшін мемлекеттік рұқсат қағаздарын береді. Ұлыбританияда радио мен телевидение қызметіндегі жалпы бағыттарды үкімет пен парламент айқындайды. Ал баспасөздегі этикалық талаптардың орындалуын арнайы комиссия қадағалайды.
Әлеуметтанушылық зерттеулердің көрсеткеніндей, қатардағы сайлаушы президент пен парламентке үміткерлерді телеарна мен БАҚ жасаған сипат бойынша қабылдайды. Батыс мемлекеттерінде де, соңғы жылдары ТМД мемлекеттерінде де жарнамалық бизнес-имидж-мейкинг бағыты, яғни саясаткерлердің сайлаушылар үшін жағымды сипатын қалыптастыратын бағыт қарыштап даму үстінде. Үлкен ақшаға жалданатын кәсіби имиджмейкерлер және сайлау науқанының ұйымдастырушылары үміткерлерге тек киім кию мен жүріс-тұрыс мәнерін ғана емес, көптеген уәдеге толы, бірақ кейіннен сайлаудағы жеңістен соң тез ұмытылып кететін сөз сөйлеуге де үйретеді. БАҚ-пен шебер дайындалған жарнамаға қарап сайлаушыға үміткерлердің іскерлік және рухани қасиеттерін және нақты саяси ұстанымдарын айқындау қиынға соғады. Мұндай жарнамалық-манипуляциялық қызмет азаматтардың сайлауын еркін саналы шешімнен бұқараның санасын қалыптастырушы мамандармен алдын ала бағдарланған формальдық актіге айналдырады.
Р.Әбсаттаров, Абай атындағы ҚазҰПУ-дың Магистратура және PhD докторантура институтының саясаттану және әлеуметтік-философиялық пәндер кафедрасының меңгерушісі, философия ғылымдарының докторы, профессор.
