Зерттеулер көрсеткендей, білім деңгейі төмен адамдар жалған ақпаратқа көбірек бейім болуы мүмкін. Білімнің жоғары деңгейлері көбінесе ақпаратты жақсырақ өңдеумен және сыни ойлау дағдыларымен байланысты, бұл адамдарға сенімді көздерді жалған ақпараттан ажыратуға көмектеседі.
Сондай-ақ тәжірибеге ашықтық немесе басқаларға оңай сенуге бейімділік сияқты кейбір жеке қасиеттер жалған ақпаратқа тез илануға әсер етуі мүмкін. Бұл туралы stan.kz сайтына сілтеме жасаған 4tagan.kz жазады.
Біріншіден жалған ақпараттарға неге сеніп қаламыз деген ойдың өзі адамдардың сыни ойлау қабілетін арттырады. Ендеше жалған жаңалықтардың негізгі белгілеріне мыналарды жатқызуға болады:
— ресми ақпарат көзінің болмауы;
— абсурдты немесе тым эмоционалды тақырып;
— авторы кім екені нақты көрсетілмеген материал;
— күмәнді фактілер, оқиғалардың бұрмалануы, ескі фотосуреттерді актуалды етіп көрсету.
Ақпаратты беру форматына назар аудару да аса маңызды. «Назар аударыңыз! Шұғыл!» деген секілді сөздерді жазу, эмодзилерді қолдану – бұл басылым сізді материалға немесе ыңғайсыздық сезіміне қызықтыруға тырысатынын көрсетеді. Олар жағдайды сыни тұрғыдан бағалау қабілетіңізге әсер етеді.
Егер жаңалық «анонимді дереккөзден» немесе сілтемелері жоқ зерттеуден болса, бұл осындай нәрселерді жариялайтын басылымға деген сеніміңізе селкеу түсіруге бірден бір себеп. Егер ақпарат шынымен маңызды және шынайы болса, тиісті құрылымдар оған міндетті түрде түсініктеме береді.
Ақпараттың көптігі сонша, оны тексеру және сақтық пен эмоционалды тыныштықты сақтау қиынға соғатыны түсінікті. Бірақ біз медиа манипуляция механизмдерінің қалай жұмыс істейтінін түсінген кезде, жалған ақпараттарға көбірек сыни қарай бастайтын боламыз.
