Түркістанға Қытайдың Шаньдун провинциясынан делегация келді. Шаньдун Қытайдың барлық аймақтары арасында ШҰАР мен Пекиннен кейінгі Қазақстанның үшінші сауда серіктесі. Аталған провинция мен Қазақстан арасындағы тауар айналымы жыл басынан бері 1 млрд долларды құрады. Бұл сапар Қытай Халық Республикасының Төрағасы Си Цзиньпиннің «Бір белдеу, бір жол» бастамасының 10 жылдығы қарсаңында өтіп жатыр.
Қытай Халық Республикасы делегациясымен бүгін Түркістан облысы әкімі Дархан Сатыбалды кездесті. CETRON Financial Holdings — Жібек жолының жаһандық экономикалық және сауда делегациясы Қытайдың мәдениет және туризм министрлігінің Қаржылық капиталы және Қытайдың мемлекеттік акционерлік әкімшілігінің кәсіпорны. Бұл – индустрияландыруға және жаңа энергетиканы, жаңа технологияларды, жаңа материалдарды, жоғары деңгейлі жабдықтарды, сондай-ақ трансшекаралық экономика мен сауданы көпөлшемді дамытуға маманданған кешенді өнеркәсіптік инвестициялық платформа.
– Бүгін бізде Түркістан облысы мен Қытай Халық Республикасы (ҚХР) арасындағы екіжақты қарым-қатынастың дамуына қатысты пікір алмасуға жақсы мүмкіндік туып отыр. Орталық Азиядағы бизнесті кеңейтудің жаңа көкжиегі саналатын Түркістан облысы – еліміздің қарқынды дамып келе жатқан өңірлерінің бірі және үлкен инвестициялық сондай-ақ туристік әлеуетке ие. Халық тығыз орналасқан біздің өңірімізде ауа-райы өте қолайлы, ауыл шаруашылығы қарқынды дамыған. Инвесторларға жан-жақты қолдау көрсетіледі. Өңірімізде өндірісті дамытуға басымдық береміз. Түркістанда туризм саласын дамыту Мемлекет басшысы қойған басты міндеттердің бірі екендігін атап өткім келеді. Түркістан облысында бірнеше бағыттарда өңіраралық кооперацияны дамытуға болады. Президентіміз Қасым-Жомарт Тоқаев қазақ-қытай достығын, тату көршілік пен өзара сыйластықты нығайтуда жаңа табыстарға қол жеткізуде тығыз ынтымақтастықта. Барлық деңгейдегі тұрақты байланыстар екі елдің берік достығы мен берік қарым-қатынасының жарқын үлгісі болып табылады. Біз өз тарапымыздан қытайлық компаниялардың бизнесті дамыту жөніндегі бастамаларына толық қолдау көрсетуге дайынбыз және ынтымақтастығымыз ұзақ мерзімге жалғасады деп сенеміз, – деді Түркістан облысы әкімі Дархан Сатыбалды.
Ең алдымен жеңіл өнеркәсіп саласында иірілген жіп, мата және кілем өндірісімен тоқыма кластерінің бірлескен кәсіпорындарын құру мүмкіндігі бар. Сондай-ақ пластикалық ойыншықтар, пластикалық ыдыстар, автомобиль жасау, электроника, цифрлық технологиялар және т.б. пластмассадан жасалған бұйымдар өндірісін дамытуға болады. Өңірдің негізгі инвестициялық алаңдары – индустриялық аймақтар және «Turkistan» арнайы экономикалық аймағы. Онда дайын инфрақұрылымы бар жер учаскелерін, сондай-ақ түрлі салықтық жеңілдіктерді ұсынады.
Сонымен қатар агроөнеркәсіптік кешен саласында облыс ауыл шаруашылығы өнімдерін өндіру бойынша жобалар құпталады. Түркістан облысында мақта өндірісінің жылдық көлемі 316 мың тоннаны құрайды. Өңірде жеміс-көкөніс, бақша дақылдары мен ет-сүт өнімдерін терең өңдеу — басым бағыттардың бірі. Инвестициялар өнеркәсіп, жылжымайтын мүлік, ауыл шаруашылығы, туризм, және логистика салаларына бағытталды.
Қытай делегациясы тарапынан да бірнеше жобалар ұсынылды. Ең алдымен халық сұранысына сай салаларға бет бұратындарын атап өтті. Атап айтқанда, мақта шаруашылығы және ауыл шаруашылығы техникасы, сондай-ақ баламалы энергетика және күн энергетикасы саласына басымдық берілген. Жаңа технология – желден электр энергиясын өндіру, күн сәулесі арқылы тоқ өндіру, жеңіл өнеркәсіп салаларына инвестиция құюға дайын.
2027 жылға дейін аймақ экономикасына 300-ден астам инвестициялық жобаны іске асыру есебінен шамамен 6,7 млрд. АҚШ доллары көлемінде жеке инвестиция тарту жоспарланған. Қазақстан тауарлардың, қызметтердің, капитал мен жұмыс күшінің қозғалыс еркіндігі қамтамасыз етілетін Еуразиялық экономикалық одақтың (халқы-200 млн.адам) мүшесі. Бұл тұста Түркістан облысында бірлескен жобаларды әзірлеу үшін үлкен әлеует бар, оларды іске асыруға қазақстандық және қытайлық компаниялар тартылуы мүмкін. 2022 жылдың қорытындысы бойынша Түркістан облысының ҚХР-мен тауар айналымы – 135 млн. АҚШ долл. (экспорт – 84 млн. АҚШ долл., импорт – 51 млн. АҚШ долл.).
