Түркістан облысы әкімдігі жанындағы мүгедектігі бар адамдардың істері жөніндегі Үйлестіру кеңесінің кезекті отырысы өтті. Түркістан облысы әкімінің орынбасары Ермек Кенжеханұлының төрағалық етіп жүргізіп отырды. Жиынды облыстық жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасы ұйымдастырып, құзырлы Орталық мемлекеттік органдардың аумақтық департаменттерінің басшылары, аудан, қала әкімдерінің халықты әлеуметтік қорғау саласына жетекшілік ететін орынбасарлары, жұмыспен қамту және әлнуметтік бағдарламалар бөлімдерінің басшылары, әкімдердің мүгедектігі бар адамдардың мәселелері бойынша штаттан тыс кеңесшілері, мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерінің төрағалары мен өкілдері қатысты.
Еске салсақ, 2019 жылғы 28 мамырда Үкіметтің қаулысымен «Мүгедектігі бар адамдардың құқықтарын қамтамасыз ету және өмір сүру сапасын жақсарту жөніндегі 2025 жылға дейінгі Ұлттық жоспары» қабылданды, онда мүгедектігі бар адамдарды әлеуметтік қорғау саласындағы негізгі басымдықтар мен тәсілдер көрсетілген.
Ұлттық жоспар 7 негізгі бағыттарын қамтиды. Олар: мүгедектіктің профилактикасы және алдын алу, әлеуметтік оңалту және абилитация, кешенді қолжетімділік және кедергісіз орта, білім берудің қолжетімділігі, экономикалық дербестік және сапалы жұмыспен қамту, әлеуметтік көрсетілетін қызметтер мен қоғамдық сананы жаңғырту.
Ұлттық жоспарды орындау мақсатында облыста бір қатар жұмыстар атқарылуда.Республикада есепке алынған 707,9 мың мүгедектігі бар адамдардың 14%-, яғни, 97,6 мыңы біздің облысымыздың тұрғындарына әлеуметтік қолдау бойынша шаралары жүргізілді.
Атап айтқанда, 2022 жылдың қорытындысымен барлық деңгейдегі бюджеттер есебінен қаралған 6,9 млрд. теңге қаржылар есебінен мұқтаж азаматтарға 51 468 техникалық оңалту құралдары мен әлеуметтік қызметтер ұсынылып, қажеттіліктің 89,8 пайызы қамтылды немесе бекітілген жоспар артығымен орындалды.
Мүгедектігі бар адамдардың абилитациялаудың және оңалтудың жеке бағдарламаларының орындалуы 89,8 пайызды құрап, республикалық көрсеткіші 85%-дан асыра орындалды. Атап айтқанда, МБА-ға 7 652 дана протездік-ортопедиялық бұйымдар, 5825,сурдо-тифлоқұралдар 2 819–қоларба, 22 363 дана міндетті гигиеналық құралдар сатып алынып, 9 475 адам санаторлық-курорттық емделу, 3 334 адам жеке көмекшінің қызметі және ымдау тілі маманының қызметімен қамтылған.
2021 жылдан бастап мүгедектігі бар адамдарға арналған оңалту құралдары мен қызметтерді сатып алу Әлеуметтік көрсетілетін қызметтер порталы жүзеге асырылады. Порталда МБА-ға оңалту құралдары мен қызметтерді өз еркімен, техникалық сипаттамасына қарай таңдау құқығы беріліп, оларды алу мерзімінің қысқартылуы, бизнес-үдерістердің ашықтығы, кең ассортимент және қымбат тауар үшін қосымша ақы төлеу мүмкіндігі қарастырылған.
Отырыста мүгедектігі бар адамдардың абилитациялаудың және оңалтудың жеке бағдарламаларының орындалуы әр аудан, қала бойынша қаралып, жалпы көрсеткішке қол жеткізілмгенімен, кейбір аудан, қалаларда санаториялық-курорттық емдеу қызметімен қамту пайызының төмендігі аталып өтті.
Одан бөлек, Ұлттық жоспардың негізгі бір бағыты — кедергісіз ортаны қалыптастыру мәселесіне тоқталды. Мүмкіндігі шектеулі азаматтардың конституциялық құқықтары мен еркіндігін толық қамтамасыз ету үшін облыста 2021 жылдан бастап бірінші кезекте баратын нысандарды бейімдеу жұмыстары жүргізілуде. 2021-2025 жылдарғы бейімдеу жоспарына 1294 нысан бекітілген.
2021-2022 жылдарға жалпы 517 нысан жоспарланып, оның 479-ы (92,6%) бейімделді. Бұл мақсатқа жалпы 177,0 млн.теңге, оның ішінде мемлекеттік бюджет есебінен 136,0 млн. теңге, жеке қаражат есебінен 42,0 млн.теңге жұмсалған. Бұл ретте, Ермек Кенжеханұлы, мәселенің маңыздылыңын ескере отыра, барлық аудан, қалалық әкімдіктеріне 2023 жылға жергілікті бюджеттерде мемлекеттік органдардың объектілеріне қажетті қаржыларды қарастыруды және жекеше объектілерінің иелеріне өздерінің жеке қаржылар есебінен нысандарды бейімдеуден өткізуді және деректерді «Интерактивтік қолжетімділік картаға» енгізуді тапсырды.
Сонымен қатар, отырыста Басқармамен арнайы құрылған жұмысшы топпен облыста орналасқан барлық шипажайлардың МБА-ға қолжетімділігі мен көрсетіліп жатқан қызметтердің сапасына жүргізілген мониторинг нәтижелері талқыланды. Талқылау барысында отырысқа қатысушы мүгедектігі бар адамдардың қоғамдық бірлестіктерінің төрағалары мен өкілдерінің пәкірлері мен ұсыныстары тыңдалды.
Нәтижесінде, шипажайлардың иелеріне мониторинг барысында анықталған кемшліктерді үш ай мерзімде жойып, қызметтерді қолданыстағы сыныптаушы талаптарына сәйкестендіру тапсырылды. Ретке келтірмеген жағдайда, оларды Порталдан шығару бойынша шаралар қабылданатыны туралы ескертілді.
2023 жылға барлық деңгейдегі бюджеттерден жалпы 8,5 млрд.теңге бөлініп, МБА-р оңалту құралдары мен қызметтермен қамтылады деп күтілуде.
Отырыс қорытындысымен облыс әкімінің орынбасары Е.Кенжеханұлымен аудан, қалалар әкімдеріне, тиісті басқармаларға МБА-ға әлеуметтік қолдауға бағытталған бірқатар міндеттемелер жүктеліп, олардың орындалу мерзімдері хаттамада бекітілді. Жүктелген тапсырмалардың орындалуы бір айдаң соң қаралады.
