Халықты жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің белсенді шараларын іске асыру, жұмыссыздықтан әлеуметтік қорғауды және жұмыспен қамтуға жәрдемдесудің өзге де шараларын ұйымдастыру негізгі міндеті болып саналатын Түркістан қалалық Халықты жұмыспен қамту орталығы бұл ретте жүйелі түрде жұмыстар атқарып келеді. Өткен жылы жұмыспен қамту шаралары Қазақстан Республикасы Үкіметінің 12.10.2021 жылғы №728 қаулысына сәйкес «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамытудың ұлттық жобасы» бекітіліп, Жоба аясында бірнеше бағытта шаралар атқарылған болатын. Биылғы жылы да орталық аталған жоба аясында халықты нәтижелі жұмыспен қамту, жұмыссыздықты азайту бағытында белсенді шараларды ұйымдастыруды қолға алды.
Қаламызда халықты жұмыспен қамту бағытында ұлттық жобалар аясында бағдарламалардың жүзеге асырылуы қалай жүріп жатқандығын нақтылаған едік. Орталық басшысы Ақмарал Пернебекқызының мәлімдеуінше: 2023 жылға «2021-2025 жылдарға арналған кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі Ұлттық жобасын» іске асыру аясында қаламыздың еңбек индикаторына талдау жұмыстары жүргізіліп, биылғы жылы алға қойған міндеттерді орындау мақсатында қала әкімінің бастамасымен ұйымдастырушылық іс-шаралар жоспары бекітілген. Нәтижелі жұмыспен қамтудың 2023 жылға бағытталған кешенді жоспарына сәйкес, биылғы жылы 6899 азаматты ұлттық жобаның белсенді іс-шараларымен қамтамасыз ету көзделсе, жылдың 3 айында 1480 азаматты жұмыспен қамту жоспарланған. «Жылдың алғашқы тоқсанында атқарылған жұмыстарға талдау жүргізсек, жыл басынан бері жұмыспен қамтудың белсенді шараларына жүгінген 1933 азамат ұлттық жобаға қатысып, жұмысқа орналасуға бағытталыпты. Яғни, жоспардың тоқсандық көрсеткіші артығымен орындалды. Биылғы жылы 110 азаматтың бастапқы бизнес жобаларына қайтарымсыз қаржылай қолдау шараларын көрсету мақсатында мемлекет қазынасынан 386400,0 мың теңге қаржы нақтыланған. Жылдың І-тоқсанында 20 азаматтың бизнес идеялары комиссия шешімімен мақұлданып, 27600,0 мың теңге қаржы игерілді», дейді ол.
Бүгінде қоғамдағы жастар арасындағы жұмыссыздық деңгейін төмендету, оларды нәтижелі жұмыспен қамту басты назарда. Орталық басшысының түсіндіруінше бұл бағытта: «Жастар практикасы» және «Алғашқы жұмыс орны жобасы» атты екі белсенді шара жүйелі түрде жүзеге асырылып келеді. Таратып айтсақ, «Жастар практикасы» – меңгерген кәсібі (мамандығы) бойынша техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі, жоғары, жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарының түлектері қатарындағы, алдыңғы үш жыл ішінде оқуын аяқтаған және жиырма тоғыз жастан аспаған жұмыссыздарға арналған. Ал, «Алғашқы жұмыс орны» жобасы – жастар, оның ішінде NEET санатындағы жастар үшін оларды кейіннен тұрақты жұмыс орнына кемінде 6 (алты) ай мерзімге жұмысқа орналастыру шартымен ұйымдастырылады. Орталық тарапынан жалақыны субсидиялау мерзімі 18 айдан аспайды. «Осы мақсатта ұйымдастырылған жүйелі жұмыстар нәтижесінде бағдарламаға жүгінген жастар санатындағы 626 азамат жұмыспен қамтудың белсенді шараларына қатысып, нәтижелі жұмыспен қамтылғандардың қатарына енді. Атап айтқанда: 83 жас түлек жастар практикасына, 26 азамат әлеуметтік жұмыс орындарына, 214 азамат қоғамдық жұмыс орындарына, 298 азамат тұрақты бос жұмыс орындарымен қамтылса, 29 жасқа дейінгі 5 азаматтың бизнес идеяларына мемлекеттік грант қаражаттары ұсынылды.
Жұмыссыз жастарды жұмысқа орналастыру бойынша 1366200,0 мың теңгеге 1100 түлекке жастар практикасын ұйымдастыру жоспарланып, есепті мерзімде 86 жас түлек аталған практикаға жолданса, өтпелі азаматтармен қоса есептегенде 51 850,0 мың теңгеге олардың айлық жалақылары төленді. Ал, алғашқы жұмыс орындарын ұйымдастыруға 111780,0 мың теңге қаржы нақтыланып, 90 азаматқа алғашқы жұмыс орындарын құру көзделген. Есепті айда жоспарланған 36 азамат жұмыспен қамтылып, 5847,0 мың теңге көлемінде айлық жалақылары төленді», дейді орталық басшысы А.Жолаева.
Жұмыссыздарды тұрақты және уақытша жұмыспен қамтудың жоспарлы көрсеткіштерінің орындалу деңгейі бойынша, биылғы жылы 3856 азаматты тұрақты бос жұмыс орындарымен қамту межеленген екен, ал тоқсандық ағымында соның ішінде 797 азамат тұрақты жұмыс орындарына жолданыпты. Ал енді, жұмыссыздарды әлеуметік қолдау шаралары мен осал топтағы қала тұрғындарының жайы қалай деген көкейдегі сауалымызға орталық басшысы былай дейді.
«Қаламыздың осал топтағы тұрғындарына әлеуметтік қолдау шаралары назардан тыс қалған емес. Кешенді жоспарға сәйкес, мүмкіндігі шектеулі 200 азаматқа ұлттық жоба аясында жұмыспен қамтудың әлеуметтік қолдау шараларын көрсету міндеттеліп, 10 азаматты квота есебінен жұмыспен қамту көзделген. Есепті айда мүмкіндігі шектеулі 93 азамат белсенді шараларға тартылып, оның ішінде 1 азамат квота есебінен жұмыспен қамтылды».
Қала инфрақұрылымын дамытуда біршама игі істер жүргізіліп жатқаны айқын. Бұл ретте орталық еңбек қатынастарын үйлестіру және жұмыссыздықты азайту бағытында ұтымды пайдалануда. «Айта кету керек, қала аумағын көріктендіру және көгалдандыру үшін ақылы қоғамдық жұмыс орындарын ұйымдастыруға облыстық бюджеттен 828000,0 мың теңге қаржы бөлініп 1000 азаматты қоғамдық жұмыс орындарымен қамтамасыз ету жоспарланған екен. Осы ретте, жылдың алғашқы тоқсанында бағдарламаның бұл бағытына жүгінген жұмыссыз 754 азамат қоғамдық жұмыстарға жолданып, жоспарланған 828000,0 мың теңгенің 62272,0 мың теңгесі игерілді»- дейді орталық басшысы.
Азаматтарды әлеуметтік тұрғыдан қолдау және егде санатына жататын тұлғаларды жұмыспен қамту мақсатында жүргізілетін жобаның бірі «Күміс жас». Осы ретте бұл бағытта да бірқатар оңды нәтижелер бар. «Жұмыс берушілердің өтінімдеріне сәйкес ұйымдастырылатын «Күміс жас» жобасына 57753,0 мың теңге қаржы қаралып, 90 азаматты аталған белсенді шараларға жолдау жоспарланған. І-тоқсанда атқарылған жүйелі жұмыстар нәтижесінде, 139 азамат «күміс жас» жобасы бойынша жұмыспен қамтылып, 12193,0 мың теңге олардың жалақыларына субсидияланды», дейді А.Пернебекқызы.
Ал, атаулы әлеуметтік көмекке келсек. Бұл бағытта биылғы жылы 4554 отбасына немесе 24638 адамға атаулы әлеуметтік көмек көрсету жоспарланып отыр. Жоспарға сәйкес, жылдың 3 айында 2401 отбасына немесе 13618 адамға әлеуметтік көмек қаражаты тағайындалған көрінеді.
«2023 жылы пробация қызметі есебінде тұрған 8 азаматты, бас бостандығынан айыру орындарынан босатылған 8 адамды, жалпы 16 тұлғаға арналған бос жұмыс орындарының квотасы бекітілді. Жыл басынан бері 7 азамат квота аясында жұмыспен қамтылған.
«Субсидияланатын жұмыс орындарына тоқталсақ, биылғы жылы 200 адамға әлеуметтік жұмыс орындарын ұйымдастыру үшін 69 300,0 мың теңге қаржы нақтыланып, жыл басынан бері жұмыссыз 101 азамат аталған жұмыс орындарына жолданды, ал олардың жалақыларына 4700,0 мың теңге қаржы субсидияланды. Мұндай әлеуметтік қолдау шаралары жыл бойы жалғасын таба бермек», деп түйіндеді орталық басшысы.
Ә.БАҒМАНҚЫЗЫ.