Адамзат баласы уақыт пен кезең алға тартқан қиындықтармен, бұрын-соңды болмаған әлемдік дағдарыспен бетпе-бет келген сайын ақпарат мазмұны мың құбылып, жаһандық кеңістік жаңалықтарының күрмеуі көбейе түсті. Бұл – қалыпты құбылыс. Оның екі себебі бар. Бірі – ақпарат антропологиясының (ақпарат та тіршіліктің бір бөлшегі, ұдайы эволюциялық санатта жетіліп не кері кетіп отырады) жаратылыс құбылыстары заңдылығымен әлеуметтенуі. Келесі сұрып – техникалық динамизм. Адам қолында ұстаған гаджеттер мен смартфондардың адамға тән, алақанға жапсарласқан «он үшінші дене мүшесіне айналуы».
Демек, жедеғабыл, жылдам ақпарат тұтынуға техника игіліктерінің арқасында кеңінен жол ашылды. Ұлыбритания білімгерлерінің арасында мынандай бір жақсы ұғым қалыптасқан. Оны алғаш естігенде біз таңданған едік. Кейін мәнісіне бойладық. «Егер, әлбетте, дұрыс қолданса, әрбір британ студентінің қолында қоры мол кітапхана жүр» деген лепес. Лепестен бұрын, ақылға азық болар өнім тұтыну мәдениетіне жетелейтін жолдар. Осы арада және бір көрнекі мысалға уық шаншуға тура келеді. Тұрмыстық мәдениетіміздің маңызды «жиһазына» айналған ақылды құрылғылардың тұтас әлеммен байланысу тетігіне айналуы. Бірде, бағыма орай, Кембридж профессорларының дәрісін тыңдау мүмкіндігі бұйырды. Әлем студенттеріне оқылған ағылшынша дәрістің көшелі тұс, кенен кезеңі мобильді қосымшалар жайында еді. Болашақта мобильді қосымшалар мен нейрожелілердің маңызы үстемеленетінін талқыладық. Неге мобильді қосымшалар мен ақпарат инновациясын алға тартып отырмын? Задында, мобильді қосымшалар – қазіргі жедеғабыл-жылдам ақпарат тарату мен өмір шындығын көрсетудің алаңы. Олардың оқу, пікір жазу, біреуді белгілеу, бір күндік хикаяңмен бөлісу, қабылдаған ақпаратты біріңнен-біріңе жолдау сынды таяныштары (функциялары) жалған ақпарат тарату үшін де қолайлы орта. Дезинформация таратушылар адамның әлеуметтік ортасын, психологиялық «аңғалдығын», сенгіштігін ұтымды пайдаланады.
Д.Қастай.
